فدایی در کرمان مشهورتر و محبوبتر از بندرعباس است. علی فدایی خوانندهی پرآوازه بندرعباسی پسر “رضا فدایی” کارمند شرکت برق و دارای اصالتی فینی بود. مادرش با نام “زیبا” نیز از خانواده “سبزی زاده” که آنها نیز از خانوادههای محترم فینی محسوب میشوند، است.
خانه پدری علی فدایی در خیابان برق میدان قدس سابق ( اکنون: پل هوایی روگذر) [ ساختمان نانوایی آذربایجان] واقع بود.
وی در سال ۱۳۲۳ به دنیا آمد. علی فدایی از دهه ۱۳۴۰ استعداد هنریاش شکوفا شد و تعدادی از ترانههایش از رادیو کرمان، بندرعباس و رادیو ملی ایران پخش شد. او ابتدای دههی ۱۳۴۰ خورشیدی به دعوت رادیو ایران و برنامهی “صبح جمعه با رادیو” و شخص “کمال الدین مستجاب الدعوه” مجری شهیر آن زمان به تهران دعوت و تحت عنوان خوانندهای از کرمان به شنوندگان رادیو معرفی میشود! ( توضیح: آن زمان بندرعباس شهرستانی تابع استان کرمان بود).
فدایی با تمامی خوانندگان بندرعباس یک تفاوت اساسی دارد، استفاده از سازهای ایرانی نکته بارز ترانههای خوانده شده او است. در آن دوره و دهههای بعدی، اکثر خوانندههای بندرعباسی از سازهای بومی در اجرای ترانههایشان استفاده میکردند و عده دیگری سازهای غربی را برای ارائه کارهایشان برمیگزیدند. فدایی ظرایف و زیر و بم آواز ایرانی را میدانست و ترانهی “فاطلو بهل بمیرم …” که ظاهراً برای معشوقهاش سروده و گویا سپس زنش شد آنچنان بر زبان مردم آن زمان جاری بود که بارها این ترانه از رادیو کرمان بازپخش شد و آنچنان محبوبیتی یافت که در کوی و برزن مردم زمزمه میکردند.
ترانه ماندگار دیگر او “زنجبیلو” و “پسینی ماه بلندن …” یا “هیش فاتکن مم بدو … ” است.
تعداد ترانههای به یادگار ماندهی علی فدایی از تعداد انگشت دو دست نیز کمتر است اما آنچه فدایی را در افواه مردم کرمان و هرمزگان جاودانه کرد، ترور مظلومانه و به دور از جوانمردی او توسط عدهای که خود را فراتر از قانون و شرع میدانستند، است.
علی فدایی که شغل معلمی پیشه کرده بود و سالهای درازی در مدارس بندرعباس از جمله مدرسهی خنجی به شغل آموزگاری اشتغال داشت، پس از ازدواج ساکن کرمان میشود و در اندک زمانی مورد اطمینان جامعهی معلمان این شهر و نماینده معلمان در فضای ملتهب سالهای آغازین انقلاب میشود. عدهای واپسگرا وجود او را برنتابیدند و در صبحگاهی که به قصد اداره از خانه خارج شد به دست دو نفر مسلح به گلوله بسته و کشته میشود.
برگرفته از نشریهی ماراک